czwartek, 2 kwietnia 2015

Dopełnienie

Jak już wspominałam, w suahilijskim czasowniki jest miejsce na znacznie więcej informacji niż tylko podmiot czy czas. Jedną z takich informacji, do wyrażenia której służy osobny morfem umieszczany tuż po morfemie czasu, jest dopełnienie.

wa-me-ni-ita
oni mnie zawołali

Użycie tej formy jest obowiązkowe zawsze, gdy dopełnieniem jest jakiś rzeczownik ożywiony, czyli nazwa człowieka lub zwierzęcia. Nawet jeśli ten człowiek lub zwierzę są potem wymienione z nazwy. 

Utamwoa msichana mzuri.
Poślubisz piękną dziewczynę. 

Z punktu widzenia Polaka dodawanie -mw- (czyli jej lub jego) jest niepotrzebne i nadmierne, skoro w dalszej części zdania mowa o pięknej dziewczynie. Ale wg gramatyki suahili to jedyne poprawne rozwiązanie. Morfemy dopełnienia dla poszczególnych osób wyglądają tak:

źródło: University of Kansas
Dopełnienie 3 osoby liczby pojedynczej to dla większości czasowników -m-, jedynie przy czasownikach zaczynających się na samogłoskę przybiera formę -mw-. Przyjrzyjmy się jeszcze kilku przykładom:

Tutakupa. - (My) damy tobie
Hawajamwita. - Oni go nie wołali. 
Nilimwona mwenzangu. - Widziałem mojego przyjaciela. 

W wypadku rzeczowników nieożywionych użycie morfemu dopełnienia w czasowniku jest możliwe, ale wcale niekonieczne. Formy dopełnienia dla poszczególnych klas znajdziecie w tabelce

1 komentarz:

  1. Wow! Jestem pod ogromnym wrażeniem. Nauka języka suahili musi być niezłym wyzwaniem, języki europejskie to pewnie przy nim pestka ;-).

    OdpowiedzUsuń